Recollida: 20/07/1991
Mulleres da miña familia, na Aldea de Orosa (Aranga, A Coruña)
ROMEDIO PRÁS ÚCERAS (feridas)
 |
Pilariña no colo da súa nai, a madriña
(con vestido "americano", seguramente). 1952
|
PILARA (muller, 40 anos)
As úceras poden curarse lavándose na auga dos porcos e co responso:
Úcera‑zá
vaite de aí
porcos e porcas
coman en ti
Polo poder de Dios e da Virgen María
Un padrenuestro e un avemaría
MATILDE (muller, 54 anos; [resto dos informes]):
Pra tatar as úceras móllase un ramo de us alvar en auga mesturada con cinzas nunha cunca; fanse cruces sobre a ferida e bótase o responso:
-Que fas aí meu Lázaro
que tantas voces dás!
-Estou aquí miña Señora,
con tantas chagas no meu corpo
que xa non podo parar
Con que lles hei dar?
-Con sal de salgar
us alvar
lume do lar
e auga da fonte planar
Polo poder de Dios e da Virgen María
Un padrenuestro e un avemaría
 |
| Matilde de nova, entre as súas irmás, Toña e Maruja (ca. 1950) |
ROMEDIO PRÓ FORMIGHO DAS VACAS (doenza do gando que afecta aos pezuños)
No campismo ou campo santo (indistintamente chama así ao camiño transitado polo cura coa ostia consagrada pra dar a extrema unción) recórtase o perfil da uña da vaca enferma e ponse o cacho de terra na camalleira ata que seque.
ROMEDIO PRÓ RELO (carraxe que mortificaba ás vacas ¿?)
Unha señora de Vilarraso (centro parroquial da aldea de Orosa) foi curar unha vaca á casa aqueixada do relo. Pediu algunha prenda que fora levada á misa. Trouxéronlle un velo e con el fixo cruces polo lombo da vaca. Fíxollo 9 veces mentres recitaba:
Reliño, relo
se estás no sangue vente á carne
se estás na carne vente ó coiro
se estás no coiro vente ó pelo
se estás no pelo vente ó terreo
[a curandeira arrincaba os pelos e soprábaos]
Polo poder de Dios e da Virgen María...
ROMEDIO PRÓ SANGRADO DE NARÍS
Faise unha cruz cunha palla na caluga do enfermo sen que se decate e recítase:
Acudide aquí veciños
que me sangran os fuciños
ai de dios, ai de dios
Polo poder de Dios e da Virgen María...
ROMEDIO PRÓS TIRIZÓS (inflamación das pálpebras)
En xexún, cóllese unha palla ardendo e fanse 3 veces cruces arredor dos ollos mentres se recita:
Ai de dios, ai de dios
que arde a casa a tirizós
Polo poder de Dios e da Virgen María...
ROMEDIO PRÁS LOMBRIGHAS
O "desconto" hai que facelo tamén en xexún:
As lombrighas de... [dise o nome do doente]
con que lles hei dar?
de 9 se volvan 8
de 8 se volvan 7
de 7 se volvan 6 [descóntase así ata 1]
Esa non...
esa é a-barcal (?)
non me meto con ela
nin pra ben nin pra mal
Polo poder de Dios e da Virgen María...
ROMEDIO PRÁ BELIDA (cataratas)
Faise en xexún durante 3 días 9 veces ou durante 9 días 3 veces:
Sta.Lucía tres fillas tiña
unha tecía
outra cosía
outra a belida dos ollos desfacía
Polo poder de Dios e da Virgen María...
